ضایعات غذایی یک نگرانی جدی در سطح جهان است. با توجه به آمار به دست آمده از گزارشات جهانی، یک سوم محصولات غذایی هر ساله در مراحل نگهداری و حمل از بین می رود. علاوه بر اینکه هدر رفت محصولات غذایی خود به اندازه کافی ضرر دارد، کمبود مواد غذایی در جهان نیز تاثیرات زیست محیطی خواهد داشت. در ادامه این مقاله با مشکلات موجود در سطح زنجیره تامین شرکت ها و راه حل های موجود برای جلوگیری از فساد محصولات غذایی بیشتر آشنا می شوید.
ضایعات غذایی، مشکل بزرگ دنیای امروز
برخی از ضایعات غذایی به دلیل نبود فضا و امکانات کافی برای نگهداری آنهاست و برخی دیگر از این ضایعات که درصد بالایی را نیز به خود اختصاص داده، ناشی از مشکلات و حمل و نقل نامناسب است. مانند مواردی که یخچال کامیون در بیابان یا بر روی کشتی خراب شده یا دچار اتصالی می شود و در نتیجه محصولات دچار فساد می شوند. غذاهایی که به سرعت فاسد می شوند، مانند انواع گوشت، لبنیات، میوه و سبزیجات برای اطمنیان از سلامت و ماندگاری باید در دمای ثابت نگهداری شوند.
با همهگیری کووید 19 و تغییر در عادات خرید مصرفکنندگان، توجه به انتقال ایمن محصولات غذایی بیشتر شده است. زیرا خرابی محصولات در مسیر به معنای کمبود در سطح فروشگاهها و مراکز خرید شهرها و کشورها می شود. بنابراین وجود نظارت دقیق و لحظه به لحظه از مسیر حرکت این محصولات به تولیدکنندگان و صادرکنندگان کالا کمک میکند تا بدانند که یک محصول در کجای مسیر قرار دارد و محصولات در دما و رطوبت مطلوب هستند.
چند نکته اساسی در مورد ضایعات غذایی
در کنفرانس تغییرات آب و هوا در گلاسکو در سال 2021 که با موضوع تغییرات صنایع مختلف بر محیط زیست برپا شده بود، صحبت بر سر تغییرات سریع و مفید بر روی صنایع مختلف به منظور کاهش انتشار گازهای گلخانهای و زبالههای تولید شده بود.
یکی از موارد بحث شده، نظارت بر دمای محصولات غذایی بود که در ابتدا به نظر میرسد که تاثیر زیادی بر روی تغییرات آب و هوایی ندارد. اما با بررسی جنبههای متفاوت این موضوع میتوانیم شاهد تغییرات و تاثیرات مثبت آن باشیم.
در مقاله تحقیقاتی “استفاده از زنجیره سرد برای کاهش تلفات مواد غذایی در کشورهای در حال توسعه” که توسط فردی به نام لیزا کیتینوجا انجام شده است، تخمین زده شده، که میزان موادغذایی که به دلیل نبود کنترل دما و عدم استفاده از کانتیرهای یخچالی و دیتالاگر در جهان از بین می رود، حدود 20 درصد است.
بر اساس مقاله ای که در سال 2021 منتشر شده است، انتشار گازهای گلخانه ای جهانی از محصولات حیوانی دو برابر محصولات غذایی گیاهی است. بنابراین اگر هدر رفت محصولات حیوانی را تا 0 درصد کاهش داد، سالانه میتوان 3.46 میلیارد تن در سال تولید co2 را کاهش داد.
اما انجام چنین کاری غیر ممکن است، زیرا همیشه مقداری ضایعات وجود دارد. همانطور که ما کامل نیستیم، محیطی که در آن زندگی می کنیم هم کامل نیست. اما همیشه با اعمال تغییرات و راهکارهای مناسب می توان ضایعات و مشکلات را تا حدود زیادی کاهش داد. برای مثال اگر در حین نگهداری و حمل محصولات غذایی با دستگاه هایی همچون دیتالاگر یا ترموگراف دما هشدارهای لازم را دریافت کنید. قطعا این 20 درصد تلفات محصولات می تواند تک رقمی شود.
و اما تنها بحث بر روی فساد و هدر رفت محصولات غذایی نیست. بلکه علاوه بر از بین رفتن محصولات غذایی و ضرر و زیان های آن، بحث تاثیرات این اتفاق بر روی محیط زیست نیز وجود دارد.
به عنوان مثال اگر یک کانتینر یخچالی حاوی محصولات غذایی در بیابان و در هوای بسیار گرم از کار بیفتد و راننده نتواند مشکل را به موقع برطرف کند. در نهایت محموله از بین میرود. با این حال اگر صادر کننده یا شرکت حمل و نقل با هشدار به موقع از این مشکل جلوگیری کند، از یک طرف سوخت کمتری را مصرف کرده و از طرفی از خرابی محصولات که به تولید گاز متان منجر می شود، جلوگیری میکند.
محصولات غذایی فاسد شده که دفن میشوند، گاز متان از خود منتشر میکنند که نوعی گاز گلخانهای است. متان منتشر شده از کل محصولات غذایی فاسد شده در جهان 37 برابر تولید گاز متان توسط خودروهاست. 40 درصد از این محصولات در مرحله نگهداری و حمل، قبل از رسیدن به دست خریدار فاسد میشوند. سطح ضایعات غذایی ، تا حد زیادی به عدم کنترل و نظارت مناسب در حین نگهداری و جابه جایی مرتبط است.
استفاده از فناوری های هوشمند و نوین
تولید کنندگان و حمل کنندگان موادغذایی، در سال های اخیر، از ابزارها و برنامه های مفیدی استفاده میکنند که به کاهش ضایعات غذایی منجر شده است، همچنین شرکتها وکشورها نیز، اهداف بلند مدتی در این خصوص دارند. در نتیجه این ابزار و راه حل ها به شرکت ها این امکان را میدهد تا ضایعات غذایی را به حداقل برسانند.
تحقیقات نشان داده است، که هنوز هم برخی شرکتها به زنجیره تامین سنتی خود پایبند هستند و از راه حلهای امروزی و هوشمند سازی سیستمهای حمل و نقل استفاده نمی کنند. اما شرکتهای که از فناوریهای جدید و به روز استفاده می کنند، به سودآوری بیشتری دست پیدا کردهاند و به مشکلات خود در سطح زنجیره تامین پاسخ مناسبتری دادهاند.
یکی از این فناوریهای به روز و مورد استفاده برای حمل و نقل محصولات غذایی ترموگراف آنلاین است. احتمالا شما با دستگاه ترموگراف آشنا باشید. این دستگاه به صورت آفلاین نمیتواند انحرافات دمایی را در حین حمل اطلاع دهد و بنابراین اگر دما از محدوده مورد نظر خارج شود تا پایان مسیر و رسیدن به دست خریدار، این موضوع کشف نشده باقی می ماند و در نهایت محصولات فاسد میشوند.
هر محموله از بین رفته، نیاز به جایگزین شدن دارد و این جایگزینی آسیبهای زیست محیطی بسیاری مانند، مصرف آب بیشتر برای تولید محصولات، پلاستیک و جعبههای جدید، انتشار گاز co2 و مصرف سوخت بیشتر و همچنین تولید گاز متان از محصولات فاسد شده را دربر دارد.
بنابراین با نظارت و کنترل دقیق به وسلیه دستگاه هایی همچون ترموگراف دما و رطوبت آنلاین، دادهها در لحظه به دست افراد مسئول رسیده و در نتیجه با تشخیص به موقع مشکلات، ماندگاری محموله بالاتر رفته و از فساد آن جلوگیری می شود.
سخن پایانی
شرکت ها و صادرکنندگان محصولات غذایی با توجه به مشکلات روبه افزایش محیط زیست و از طرفی هزینههای بالایی که ضایعات غذایی بر روی دستشان می گذارد، نیاز به پاسخ و راه حلی مناسب دارند. شرکتهایی که سعی بر سازگارتر کردن فعالیتهای خود با محیط زیست دارند، میتوانند ضایعات، سوخت، هزینههای حمل و نقل خود را به صورت چشم گیری کاهش دهند. بنابراین به عنوان یک شرکت یا صادر کننده این محصولات هر چه زودتر باید بر روی برند و شهرت سازمانی خود با استفاده از فناوریهای نوین کار کنید تا مشتریان بیشتری را به سمت خود روانه کنید و همچنین آینده زیباتری را برای محیط زیست رقم بزنید.