سیستم حمل و نقل هوشمند فناوری پیشرفته ای است که هر روز بیش از پیش گسترش می یابد. مبادله و جابجایی کالاها به کشورهای مختلف تجارت جهانی را شکل داد و کم کم حمل و نقل و ترانزیت کالا به یک صنعت برتر تبدیل شد. صنعتی که شرکت ها و سازمانهای بسیاری با آن درگیر هستند.
سازمانهایی مثل شرکت های حمل و نقل کالا، توزیع و پخش کالا، ترانزیت کالا، خودروهای امداد، تاکسیرانی و حمل و نقل شهری و… ارگان هایی هستند که با گسترش ناوگان خود به این نتیجه رسیدند که روش های سنتی چالش های زیادی را فراروی مدیران قرار می دهد و این روشها دیگر جوابگوی نیازهای آنها نیستند. به همین دلیل به سراغ سیستم حمل و نقل هوشمند رفتند.
سیستم حمل و نقل هوشمند، جهت نظارت، کنترل، ایمنی و بهبود عملکرد ناوگان حمل و نقل به کار گرفته می شود. در این سیستم از ابزارها، امکانات و تخصص های متعددی مثل فناوری اطلاعات، تکنولوژی های نرم افزاری، سخت افزاری و مخابراتی استفاده می شود. ردیابهای جی پی اس مهمترین و بهترین نمونه از ابزارهای کنترلی، نظارتی و امنیتی در این سیستم به شمار می رود.
ویکی پدیا سیستم حمل و نقل هوشمند را اینگونه تعریف می کند:
سیستم حملونقل هوشمند یا به اختصار ITS بهکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات، برای بهبود عملکرد سیستم حملونقل است. «کلمه ITS به مجموعهای از ابزارها، امکانات و تخصصها از قبیل مفاهیم مهندسی ترافیک، تکنولوژیهای نرمافزاری، سختافزاری و مخابراتی اطلاق میشود که به صورت هماهنگ و یکپارچه به منظور بهبود کارآیی و ایمنی در سیستم حملونقل به کار گرفته میشود».
در سالهای اخیر مهندسین حمل و نقل همراه با همکاری متخصصین رشتههای مخابرات و ارتباطات، الکترونیک، رایانه و … با بکارگیری فناوری اطلاعات سیستمهای هوشمند حمل و نقل یا ITS را به وجود آوردهاند.
مزایای استفاده از سیستم حمل و نقل هوشمند
- سیستم حمل و نقل هوشمند باعث کاهش ترافیک و روان سازی حرکت در جاده ها می شود.
- این سیستم امنیت افراد و خودروها را بالا می برد و احتمال سرقت خودروها را کاهش می دهد.
- استفاده از سیستم حمل و نقل هوشمند باعث کاهش مصرف انرژی و کم شدن آلودگی محیط زیست می شود.
- این سیستم با اطلاع رسانی پیشرفته در مورد مسیر و نوع وسایل نقلیه به افراد و مسافرین خدمات بهتری ارائه می دهد.
- سیستم حمل و نقل هوشمند با ذخیره اطلاعات و آرشیو آنها کمک بزرگی در برنامه ریزی و مدیریت بر ناوگان حمل و نقل دارد.
- این سیستم می تواند پشتیبانی و مدیریت بیشتری بر وسائل نقلیه امدادی مثل آتش نشانی و اورژانس داشته باشد.
- مدیریت اخذ الکترونیکی عوارض، هزینه پارکینگ، خرید و رزوانسیون بلیط و . . .از طریق این سیستم امکان پذیر می شود.
- مانیتورینگ و کنترل حمل و نقل خودروهای سنگین با این سیستم به سهولت انجام خواهد گرفت.
- با این سیستم می توان امنیت حمل بار، کالا و یا حتی جابجایی پرسنل را بالا برد.
- شرکت های توزیع، پخش و ترانزیت، کالاهای خود را به موقع به دست مشتری خواهند رساند.
- زمانی که از مسیریابی بهینه و هوشمند استفاده می کنیم تراکم در ناوگان حمل و نقل کاهش می یابد.
- ردیابی خودروها و اعمال یک سیستم نظارت واقعی از طریق ارتباطات الکترونیکی با استفاده از این سیستم امکان پذیر می شود.
- بهبود همکاری و هماهنگی بین بخشهای مختلف یک سازمان و ارایه راه حل های موثر از طریق سیستم حمل و نقل هوشمند میسر می شود.
اطلاعات بیشتر : دکمه SOS ردیاب خودرو؛ مزایا و کاربردهای آن
موانع و مشکلات سیستمهای هوشمند حمل و نقل
ایجاد تحول و تغییرات اساسی در سیستم مدیریت سنتی ناوگان حمل و نقل و منطبق کردن آن با فناوری اطلاعات در ابتدا قطعا با مشکلات و چالشهایی همراه خواهد بود. موانع و مشکلاتی که ممکن است در مسیر هوشمندسازی انواع ناوگان حمل و نقل وجود داشته باشد عبارتند از:
- نبود سرمایهگذاری اولیه لازم و تامین بودجه جهت تجهیز ناوگان حمل و نقل به سیستم های هوشمند
- عدم همکاری شرکت ها، سازمان ها یا حتی افراد جهت اجرای صحیح سیستم هوشمند
- عدم همکاری مناسب بین بخشهای مختلف در تبادل مناسب دادهها
- عدم پذیرش نقشها و مسئولیتهای جدید توسط کارمندان و عدم هماهنگی با سیستم جدید
- عدم داشتن مهارت جهت استفاده از سیستم جدید
ترموگراف ویراترکر؛ ابزار مناسب هوشمند سازی ناوگان ها
ترموگراف آنلاین یکی از ابزارهای مناسب برای هوشمند سازی ناوگان های حمل و نقل است. دیگر با وجود ابزاری که می تواند موقعیت مکانی وسیله نقلیه را به درستی تشخیص دهد و همچنین دما و رطوبت محموله را در مسیر اندازه گیری کند، نگرانی برای صدمه به بار و وسیله نقلیه در ناوگان های حمل و نقل وجود ندارد. می توان گفت ترموگراف یا دیتالاگر هوشمند ابزاری مفید برای قدم برداشتن در مسیر هوشمند سازی ناوگان های حمل و نقل می باشد.
یکی از مزایای مهم ناوگان های حمل و نقل هوشمند، جلوگیری از سرقت بار و وسیله های نقلیه است.
اطلاعات بیشتر : ۴ راهکار کاربردی برای جلوگیری از سرقت محموله
سخن پایانی
ایجاد سیستم حمل و نقل هوشمند نیازمند پذیرش چالش ها، موانع و تغییر در فکر، نگرش و عملکرد افراد است. در دنیای جدید که بدون حد و مرز در حال پیشرفت است، چنگ زدن به قالب های سنتی جز شکست سرنوشت دیگری برای افراد و سازمانها ندارد.
به همین دلیل است که سیستمهای مدیریتی حمل و نقلی که نخواهند به هوشمندسازی ناوگان خود تن دهند سیستمهایی ناکارآمد در دنیای امروز محسوب میشوند. استفاده موثر از فناوری و سیستم حمل و نقل هوشمند باعث عملکرد بهتر پرسنل، نظارت بیشتر مدیران و ارتقای سازمان می شود.