کانتینر یکی از پرکاربردترین ابزارهای حمل و نقل و انتقال کالاست. کانتینرها یکی از امنترین ابزارهای حمل و نقل هستند و در ابعاد و حجم های مختلف برای روش های متفاوت حمل و نقل مورد استفاده قرار میگیرند. میتوان گفت، چالش ها و موانع موجود بر سر راه حمل و نقل کالاها، باعث شد تا کانتینرهای امروزی به وجود بیایند و در حال حاضر روز به روز شاهد گسترش استفاده از آن ها باشیم. از ویژگی های حمل و نقل کانتینری میتوان به ارزان، مطمئن و ایمن بودن آن ها اشاره کرد.
کانتینر چیست؟
ویکی پدیا کانتینر را اینگونه تعریف کرده است :
” کانتینر حمل و نقل (به انگلیسی: shipping container) جعبه فلزی بزرگی است با ابعاد استاندارد که کالا در آن قرار داده میشود و آن را به وسیله قطار یا کشتی یا هواپیما یا کامیون حمل میکنند؛ این واژه به کامیونی که چنین جعبهای را حمل میکند نیز اطلاق میشود.”
” کانتینر حمل و نقل (به انگلیسی: shipping container) جعبه فلزی بزرگی است با ابعاد استاندارد که کالا در آن قرار داده میشود و آن را به وسیله قطار یا کشتی یا هواپیما یا کامیون حمل میکنند؛ این واژه به کامیونی که چنین جعبهای را حمل میکند نیز اطلاق میشود.”
خصوصیات و ویژگی های یک کانتینر استاندارد
دارای استحکام و عایق بندی کافی باشد تا از خسارت به کالاها جلوگیری کند و قابلیت استفاده مجدد را داشته باشد.
طراحی مناسبی برای بارگیری و تخلیه سریع داشته باشد.
طراحی و کارایی آن برای کالای مورد استفاده مناسب باشد.
کانتینر متناسب با ابعاد، شرایط و ویژگی های کالا طراحی شود تا از حداکثر فضا استفاده شود و همچنین از هدر رفت کالا جلوگیری کند.
ساختمان کانتينر
سقف و بدنه کانتينرها از جنس ساندويچ پانل فولادی با عايق پلی اورتان است. کفی کانتینر عموما از جنس ورق 3 میل فولادی و به صورت ترمزدار و یا استاندارد ترمزدار( بالنی یا فنری) است.
مطلب مرتبط : چگونه محصولات غذایی را ایمن حمل کنیم؟
انواع کانتینر از نظر ابعاد و گنجایش
کانتینر از نظر ابعاد و گنجایش انواع مختلفی دارد. این ابعاد بر اساس سفارش مشتری نیز قابل طراحی است. ابعاد کانتینر بر حسب فوت مشخص می شود. کانتینر ها در ابعاد مختلف موجود هستند و پرکاربردترین آنها ابعاد 20 و 40 فوتی است.
کانتینرها از لحاظ ابعاد به صورت زیر دسته بندی می شوند:
1.کانتینر 10 فوت
کانتینر 10 فوتی به کانتینر 3 متری نیز شناخته می شود و ابعاد آن 3*2.5 متر با ارتفاع 2.6 متر است. این کانتینر بیشتر برای انبار کالا مورد استفاده قرار میگیرد.
2.کانتینر 20 فوت
کانتینر 20 فوتی یکی از رایجترین انواع کانتینر است. ابعاد این کانتینر 6*2.5 متر با ارتفاع 2.60 متر است. این کانتینر عموما برای انبار و جابه جایی کالا کاربرد دارد.
3.کانتینر 40 فوت
کانتینر 40 فوتی به دلیل ابعاد و فضای استاندارد، پرطرفدارترین کانتینر در صنعت حمل و نقل است. این کانتینر در انواع روش های حمل و نقل(زمینی، هوایی و دریایی) قابل استفاده است. فضای مناسب این کانتینر، سرعت بارگیری و تخلیه را افزایش میدهد و نیز از وقفه و معطلی های بارگیری و تخلیه چند باره کالا جلوگیری میکند. ابعاد کانتینر 40 فوت 12*2.5 با ارتفاع 2.60 متر است و برای جا به جایی انواع کالاها مورد استفاده قرار میگیرد.
4. کانتینر 40 فوت HIGHCUBE
کانتینر 40 فوت HIGHCUBE که به کانتینر بلند نیز معروف است. همان کانتینر 40 فوتی است با این تفاوت که ارتفاع بیشتری دارد و برای حمل کالاهای با ارتفاع بلند به کار میرود. ابعاد کانتینر 40 فوت HIGHCUBE 12*2.5 با ارتفاع 2.90 متر میباشد.
انواع کانتینر از نظر کاربرد
کانتینر ها از نظر نوع کاربرد به مدل های مختلفی تقسیم میشوند.
کانتینر کالای خشک (NORMAL CONTAINER)
کانتینر خشک یکی از رایج ترین نوع کانتینر برای حمل و نقل کالاست و برای حمل انواع کالای خشک مورد استفاده قرار میگیرد. این کانتینر جنس آلومینیومی دارد و در ابعاد 20 و 40 فوتی موجود است.
مطلب مرتبط : بزرگترین چالش حمل و نقل محصولات دریایی
کانتینر تهویه دار(Ventilated containers)
کانتینر تهویه دار به سیستم تهویه هوا مجهز است و برای محصولاتی مانند میوه ها و سبزیجاتی که نیاز به محیطی خنک و مرطوب دارند، استفاده میشود.
کانتینر حرارتی(Heated containers)
کانتینر حرارتی مجهز به یک موتور گرماساز است و بدنه آن عایق بندی حرارتی شده است. این کانتینر برای نگهداری کالاهایی که نیاز به هوای گرم دارند، استفاده میشود.
کانتینر سرباز (Open top containers)
کانتینر سرباز بدون سقف است و به کانتینر روباز نیز معروف است. محصولات بر روی این کانتینر قرار گرفته و روی آن با یک پارچه برزنتی پوشانده می شود. این کانتینر بیشتر برای کالاهای با ابعاد بزرگ و ارتفاع زیاد، مانند ماشین آلات، الوار و… استفاده میشود.
کانتینر تانکری (Tank containers)
کانتینر تانکری یا کانتینر مخزن دار از یک مخزن استوانه ای فولادی ساخته شده و درون یک چارچوب فلزی قرار دارد. همانطور که از نامش پیداست برای حمل و نقل محصولات مایع، مانند مواد شیمیایی، سمی و گاز مایع استفاده می شود. این کانتینر برای انواع حمل و نقل قابل استفاده است.
کانتینر عایق دار (Insulated containers)
کانتینر عایق دار با توجه به نوع استفاده از آن عایق بندی میشود. این کانتینر برای حمل دارو، مواد غذایی منجمد و… استفاده می شود. این کانتینر به دلیل عایق بندی، بسیار مناسب حمل و نقل های دریایی و شرایط آب و هوایی مختلف است.
کانتینر یخچالی (Refrigerated containers)
کانتینر یخچالی یا کانتینر سردخانه ای، برای حمل و نقل محصولات فسادپذیر مورد استفاده قرار میگیرد. این کانتینرها اسکلتی دوجداره دارند و با استفاده از یک سیستم خنک کننده ثابت یا متحرک، محیط کانتینر را خنک نگه میدارند. برای جلوگیری از پیشامدهای احتمالی مانند اختلالات در سیستم خنک کننده این کانتینرها از دستگاه های ترموگراف استفاده می شود. ترموگراف کانتینر مجهز به سنسورهایی پیشرفته است که تغییرات دما و رطوبت را اندازه گیری کرده و به وسیله جی پی اس این اطلاعات را در لحظه به مدیران شرکت های حمل و نقل و یا صادرکنندگان اطلاع میدهد و از هدر رفت کالا جلوگیری میکند.
کانتینر بغل بازشو (Open side containers)
این کانتینر ساختار مشابه به کانتینر خشک دارد. تنها تفاوت آن قرارگیری درب آن در قسمت طولی است.
انواع کانتینر بغل بازشو
- کانتینر از بغل باز شو دو درب: این کانتینر دو درب در قسمت طولی کانتینر دارد و به منظور بارگیری محموله های کوچک کاربرد دارد.
- کانتینر بغل بازشو چهار درب: این کانتینر رایج ترین نوع کانتینر های بغل بازشو است و برای حمل محموله های بزرگ استفاده می شود و در طول کانتینر چهار درب قرار داده شده است.
- کانتینر بغل بازشو چادری: دو طرف قسمت طولی این کانتینر باز است و برای جا به جا نشدن کالاها با استفاده از چادرهای برزنتی و قلاب روی آن پوشانده می شود.
مطلب مرتبط : انواع بیمه صادرات + کاربردها و مزایا
کانتینر های از پهلو باز یا فلت راک (flat containers)
کانتینر از پهلو باز معروف به کانتینر فلت راک، فاقد دیوارهای طولی و سقف است و در برخی از آن ها دیوارهای انتهایی قابلیت تا شدن دارد. این کانتینر در انواع 20 و 40 فوتی عرضه میشود و مناسب حمل کالا با ابعاد بزرگ و ارتفاع زیاد مانند لوله، الوار و… است. برای جابه جا نشدن کالا بر روی این کانتینر، پارچه برزنتی پوشانده میشود. مزیت این کانتینر سهولت در بارگیری و تخلیه کالا است.
کانتینر کفی (Platform containers)
کانتینر کفی یا کانتینر پلت فرم هیچ دیوار طولی و عرضی ندارد و تنها شامل یک کفی است. این کانتینر برای حمل کالاهای خیلی سنگین استفاده می شود.
از انواع کانتینرهای دیگر میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
کانتینر حمل گاز
کانتینر کشاورزی
کانتینر مخصوص حمل خودرو
کانتینر تولید میوه خشک
کانتینر مسکونی
کانتینر فروشگاهی
کانتینر رستورانی
کانتینر ویلایی
کانتینر بیت کوین
کانتینر پرورش قارچ
کانتینر کاروان کانتینر پزشکی
مزایا و فواید کانتینر
کاهش هزینه های بسته بندی، تخلیه و بارگیری کالا
امکان تحویل کالا به روش Door to Door (از محل تولید به محل مصرف)
افزایش سرعت بارگیری و تخلیه محموله
استفاده از حداکثر فضا در سیستم حمل و نقل
جلوگیری از بارگیری اضافه در وسایل حمل و نقل و حذف واسطه
کاهش صدمه به کالاها
کاهش ریسک های سرقت و فساد محصول
حمل نقل کالا در ابعاد و حجم بالا
معایب کانتینر
اگر حجم کالا به نسبت ظرفیت کانتینر کمتر باشد، صرفه اقتصادی ندارد و باید از روش های دیگر استفاده کرد.
تامین تجهیزات برای حمل و نقل با کانتینر نیازمند هزینه و سرمایه گذاری زیاد است.
پس از تحویل بار در مقصد، کانتینر اگر به صورت خالی برگردد، اتلاف هزینه در پی دارد.
اجاره کانتینر
اجاره کانتینر روشی مرسوم بین افراد و شرکت ها برای پاسخگویی به نیازهای مختلف آن هاست. بسیاری از ناوگان های حمل و نقل و صادرکنندگان کالا برای حمل و نقل محموله ها و برخی دیگر جهت مصارف پزشکی، مسکونی، کشاورزی و… کانتینر اجاره میکنند. برخی از افراد و مشاغل نیز از کانتینر اجاره ای برای انبار محصولات، کالا و اثاثیه استفاده میکنند. شرایط شرکت های اجاره دهنده کانتینر با هم متفاوت است و برای این کار بهتر است از مشاوره کمک بگیرید.
ردیاب کانتینر
ردیاب کانتینر تا حدود بسیار زیادی خسارت ناشی از سرقت محموله را پایین آورده است. همیشه این خطر وجود دارد که کانتینر سرقت شود. همچنین احتمال خسارت به محموله بر اثر بی توجهی در انبار داری و بی مبالاتی در جابه جایی (فشارها و ضربه های بیش از حد) وجود دارد. برخی از ردیاب های کانتینر به حسگرهایی مجهز هستند که میتوانند ضربه و فشار وارد بر کانتینر را اطلاع دهند. نرم افزارهای ردیاب و فناوری جی پی اس نیز قابلیت ردیابی و موقعیت یابی کانتینر را فراهم میکنند.
ترموگراف کانتینر
کانتینر یخچالی و کانتینر تهویه دار دو ابزار برای انتقال محصولات فسادپذیر هستند. همه وسایل الکترونیکی در هر لحظه امکان نقص و خرابی دارند. بنابراین ممکن است سیستم های تهویه این کانتینرها با مشکلاتی مواجه شده و از کار بیفتد. محصولاتی مانند انواع میوه، مواد غذایی و… که نیاز به محدوده دمایی و رطوبتی معینی دارند، با از کار افتادن و یا اختلال این سیستم های خنک کننده، فاسد میشوند و محموله با خسارات جدی مواجه میشود. ترموگراف کانتینر ابزاری هوشمند است که با نصب بر روی کانتینر این تغییرات دمایی را در لحظه به مدیران شرکت ها و صادرکنندگان اطلاع میدهد و از فساد و خرابی محصولات جلوگیری کرده و خسارت ها را به حداقلترین حالت ممکن می رساند.
سخن پایانی
با پیشرفت تکنولوژی، سیستم های حمل و نقل هوشمندتر شدهاند. از دهه ها قبل تا به حال تسهیلات حمل و نقل رشد بسیاری داشتهاند. یکی از این تسهیلات کانتینر است. کانتینر انواع متفاوتی دارد و برای مصارف گوناگون مورد استفاده قرار میگیرد. بیشترین کاربرد این ابزار برای حمل و نقل کالا و محصولات است. کانتینرها مزایای مختلفی دارند و به صنعت حمل و نقل کمکی بزرگ میکنند.